class=”cf”>
Tadilat işleri daima meşakkatli olmuştur. Hem tadilat meydana getirilen yerin düzeni bir süreliğine bozulur hem de günlük iş rutini içinde bu işlere zaman ayırmak zor olsa gerek. Pandemi döneminde de uzunca bir süre evinde kalan tamamımız bu durumu fırsat bilip tadilat işlerine girişmişti. O dönem e-ticaret verilerine nazaran boya ve tadilat malzemelerin satışları düzgüsel döneme nazaran yükselmişti. Tüketici için kendi işini bu şekilde çözmek güzel olsa da ustalar için negatif bir tablo oluştu. Çoğu usta bu zamanda iş yapamadı.
ESKİ TEMPOYU YAKALAYAMADIK
Normalleşme sürecinin üstünden uzun süre geçmesine karşın ustalar hala pandemi öncesi iş temposunu yakalayamadıklarını belirtiyor. Özellikle boya ustaları kapanma sonrası bekledikleri yoğun tempoyu bir türlü göremediklerini, kazançlarının ciddi oranda azaldığını konu alıyor. Her hafta değişik bir meslek grubunu yakından incelediğimiz “İşin Peşinde” sayfası için bu haftaki durağımız boya ustalarının mesaisi oldu. Ustam, bugün, senelerdir boyacılık icra eden Mehmet Sıddık Çoban. Boyanacak daire ise İstanbul Küçükçekmece’de.
12 SAATLİK MESAİ
class=”cf”>
Boyama işinde mesai erken başlıyor; 12 saati buluyor. Boya ustası Çoban’a nazaran iş ne kadar uzarsa ev sahipleri de o denli rahatsız oluyor. O yüzden süratli bitirmek mühim. Ama ev sahibi ne kadar acil bitsin istese de boyanın kuruması ve yeni katlar atılması için beklemek gerekiyor. Bir de evde darbe görmüş, çatlamış yada rutubetlenmiş duvarlar olabiliyor. Oralara da alçı çekiliyor. Yani iş yalnız boya ile kalmıyor.
KENARLAR ÖZEN İSTİYOR
Boya işine başlamadan ilkin zemin ve mühim eşyalar örtü ile korumaya alınıyor. Boyaya tavandan başlanıyor. Sonra köşeler, priz, pencere ve kapı kenarları ile devam ediliyor. Mesai sırsında Çoban’dan ilk uyarıyı bu mevzuda alıyorum. Ben genel anlamda alt kısımları boyarken o üst taraftan başlamam icap ettiğini ve devamlı olarak kenarları taşırdığımı söylüyor. Daha ilkin beyaza boyanmış bölüme koyu renk boyaya batırılmış fırçayı değdirdiğim için iki kere iş yapmak zorunda kalıyoruz. O yüzden daha dikkatli olmam icap ettiğini anlıyorum.
RULO İZİ KALMASIN
class=”cf”>
Pencere ve kapı kenarlarında da aynı hassasiyetle çalışmak gerekiyor. Kenarlar boyandıktan sonrasında, sora büyük rulo ile duvarları boyamaya geliyor. Burada en mühim nokta boyayı eşit dağıtmak. Ustam, ruloyu boyaya bayağı fazla batırmamam icap ettiğini söylüyor. Rulonun hareketi ise aşağı-yukarı yönlü olmak zorunda. Eğer her hareketi değişik yapmış olursanız boya kuruduğunda duvarda rulo izleri kalır. Ustaların en büyük sıkıntısı daha ilkin koyu olarak boyanmış duvar için ev sahibinin açık renkli bir boya istemesi… Zira koyu renk oldukça kolay kapanmıyor. Önce astar atılıp kuruması umut ediliyor. Sonra 2-3 kat açık renk boya ile duvarın rengi açılıyor. İşte bu işlemler de ustayı oldukça yoruyor. Diğer zor kısım ise tavan ve merdivenli alanlarda çalışmak.
class=”cf”>
UCUZ BOYADA HESAP YANLIŞ
Bazı ev sahiplerinin tadilat ya da boyama işlemlerinde ucuz boyayı tercih ettiğini söyleyen Çoban, “Bazı işlerde biz kaliteli boyayı istediğimizi belirtsek bile ev yada işyeri sahipleri daha ucuz olan kalitesiz boyadan alıyor. Normalde 2 kutu boya ile bitecek iş, alınan boyanın kalitesiz olmasından dolayı 4 kutu boya ile yalnız bitiyor. Bu kez ev sahipleri daha oldukça harcama yapmış oluyor. Bizim de iş yükümüz artıyor. Alttaki boya kapansın diye onlarca kere üstünden geçiyoruz” diyor.
class=”cf”>
NE KADAR KAZANIYORLAR?
Boya ustaları günlük 12 saati kabul eden mesailerinin karşılığında 250 liralık yevmiye alıyor. Çoğu boya ustası tek başına emek vermeyi tercih etmiyor. Yanında bir de yardımcıları oluyor. Yardımcıların günlük yevmiyeleri ise 150-170 lira. Ustalar 2 yıl öncesine nazaran işlerin oldukça azaldığını bilhassa bahar ve yazları eski günleri mumla aradıklarını belirtiyor. Sigortasız emekleri ise en büyük problemleri benzer halde görünüyor.
MALİYETLER ÇOK HIZLI KATLANDI
Ustalar boya ve tadilat malzemelerinde maliyetlerin 2 yılda 2-3 kat arttığını belirtiyor. Özellikle boya malzemelerinde oldukça süratli bir yükselişin bulunduğunu söyleyen Çoban, “Geçen yıl 65 liraya aldığımız bir kutu tavan boyası şimdi 180 lira oldu. 20 kilogramlık silikonlu duvar boyasının fiyatı ise 230 liradan 420 liraya çıktı. Bu hem bizim için hem de ev sahipleri için oldukça fena bir maliyet artışı” dedi.
class=”cf”>
GENÇLER İÇİN ZOR İŞ
Sektördeki çabalama şartlarının oldukça ağır bulunduğunu ifade eden ustalar gençlerin de bu koşullarda boya işlerine pek sıcak bakmadığını konu alıyor. Hem devamlı bir iş imkanının olmamasının hem de sigortasız çalışmanın oldukça zor bulunduğunu belirten Çoban, “Bir de bu işler sabır istiyor. Dikkat istiyor. Kazancı azca. Ağır yük taşıması da var. Gençler bu kadar zorluğa gelmek istemiyor haklı olarak” diyor.